Soms loopt het anders en eindigt je zwangerschap in een miskraam. Ook dan bieden we begeleiding. Omdat er bij een miskraam veel op je afkomt, hebben we de informatie hierover wat uitgebreider beschreven, zodat je deze kunt nalezen wanneer je hier behoefte aan hebt.

Wat is een miskraam?

Een miskraam is medisch gezien het verlies van een vruchtje/kindje tot 16 weken zwangerschap. De meeste miskramen vinden plaats voor 12 weken zwangerschap. Vaak is het vruchtje al eerder gestopt met groeien. De oorzaak van een miskraam is bijna altijd een aanlegstoornis. Dit is meestal puur toeval, en is niet te behandelen. Je kunt dus ook niets doen om een miskraam te voorkomen.

Hoe herken je een miskraam?

De meest voorkomende verschijnselen zijn helderrood vaginaal bloedverlies en toenemende buikkrampen, zoals je die kent van je menstruatie.

Vaginaal bloedverlies komt bij 20% van de zwangerschappen voor. Hiervan duidt ongeveer de helft op een miskraam, bij de andere helft van de vrouwen met bloedverlies stopt het bloedverlies en gaat de zwangerschap door.

Bij bloedverlies of buikpijn kunnen we een (vaginale) echo maken om te kijken of het hartje klopt. Dit is ongeveer vanaf 6,5-7 weken te zien. Een kloppend hartje op de echo is een geruststelling, maar wil niet zeggen dat een miskraam is uitgesloten. Als er nog geen kloppend hartje te zien is, kan het soms zo zijn dat je minder ver zwanger bent. Een echo verandert niets aan het verloop van de zwangerschap en geeft dus niet altijd zekerheid.

Soms hebben vrouwen deze verschijnselen niet maar wordt er tijdens een (termijn)echo gezien dat het hartje niet meer klopt. Dan komt in de meeste gevallen de miskraam alsnog binnen 2 weken op gang.

Verloop

Wanneer blijkt dat je een miskraam hebt, zijn er 3 mogelijkheden:

  • je kunt afwachten tot de miskraam vanzelf op gang komt (als dit nog niet is gebeurd),

  • je kunt ervoor kiezen de miskraam op gang te brengen door medicatie,

  • of je kiest voor een curettage.

Hieronder meer over de verschillende mogelijkheden. Wat je kiest, is heel persoonlijk.

Afwachten

Meestal komt een miskraam binnen een paar dagen na het eerste bloedverlies op gang. Het kan ook nog 1-2 weken duren. Het bloedverlies en de buikpijn nemen dan geleidelijk toe, zoals bij een hevige menstruatie. Als je het vruchtje verliest, is kortdurend hevig bloedverlies normaal, soms met bloedstolsels. Dit wordt na uitstoting van het vruchtje snel minder en ook de pijn neemt af. De hoeveelheid bloedverlies kan per miskraam verschillen. Het bloedverlies is meestal binnen een week na de miskraam gestopt. Soms is de miskraam niet compleet en kan alsnog een curettage nodig zijn. Veel vrouwen kiezen voor afwachten. Uit ervaring weten we dat het voor het verwerkingsproces goed kan zijn om niet te snel in te grijpen. Ook is het mogelijk om na een bepaalde tijd afwachten alsnog voor een andere optie te kiezen.

Medicatie

Door vaginale tabletten kan een miskraam op gang komen. Als je hiervoor kiest, verwijzen we je naar de gynaecoloog. Vervolgens wacht je thuis totdat de miskraam op gang komt. Het verloop is verder hetzelfde als wanneer de miskraam vanzelf op gang komt. Bij ongeveer 20% van de vrouwen is alsnog een curettage nodig.

Curettage

Een curettage is een operatieve ingreep waarbij de baarmoederholte wordt leeggemaakt. Dit gebeurt via de vagina. De ingreep duurt ongeveer 5-10 minuten onder narcose of lokale verdoving. Een ingreep heeft altijd risico’s op bepaalde complicaties. Dit risico is klein. Bij een curettage kun je het vruchtje niet meer zien, terwijl dit bij afwachten of medicatie wel kan indien het vruchtje groot genoeg is.

Praktische tips

Wanneer je voor afwachten of medicatie kiest, zijn de volgende praktische zaken van belang:

  • Leg een vergiet in de wc. Op deze manier kun je, als je dit wilt, het vruchtje bekijken. Je mag ons hierover altijd bellen. We kunnen langskomen om samen met jullie te kijken indien gewenst.

  • Je kunt het vruchtje bekijken in een bakje met water. Zie watermethode.nl voor meer informatie.

  • Zorg dat je paracetamol in huis hebt ter pijnstilling.

  • Zorg dat je grote maandverbanden in huis hebt. Gebruik liever geen tampons.

  • Zorg dat je niet alleen bent als de miskraam op gang komt.

  • Overweeg om je ziek te melden. Dit geldt natuurlijk ook wanneer je voor een curettage kiest.

Emotionele impact

Veel vrouwen hebben na het verlies van hun prille zwangerschap een moeilijke tijd. Een miskraam heeft vaak meer impact dan je vooraf kunt bedenken. Dat geldt voor vrouwen én hun partners.

De miskraam betekent bijvoorbeeld dat je toekomst anders is dan je dacht. Dit verlies maakt plotseling een einde aan alle plannen en fantasieën over dit kind.

Misschien vraag je je af waarom het mis ging. Het kan een troost zijn om te weten dat de zwangerschap meestal vanaf het begin al niet in orde was. Dat de miskraam dus een natuurlijk en logisch gevolg was. Maar naast deze feitelijke verklaring denk je misschien dat je iets had kunnen doen of laten om de miskraam te voorkomen. Hoe invoelbaar ook, schuldgevoelens zijn niet terecht.

Ook goed om te weten: er is geen tijdspad te geven tot het verdriet over is. Ieder beleeft het anders. Ieder doet het anders. Gun jezelf wat jij nodig hebt. De tips hieronder kunnen helpen.

Wat kun je doen om je miskraam goed te verwerken?

  • Neem serieus wat je voelt. Alles mag er zijn: verdriet, gemis, schuldgevoel, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte. Misschien voel je ook berusting of zelfs opluchting. Dat kan. Niks is gek.

  • Praat erover. Misschien met een vriendin, met je partner, met je zus of een buurvrouw. Of met ouders die hetzelfde hebben meegemaakt. Natuurlijk ben je ook welkom bij je verloskundige.

  • Weet dat je partner het verlies hoogstwaarschijnlijk anders beleeft en anders verwerkt dan jij. Dat is normaal. Het is waardevol als jullie erover kunnen praten, met elkaar en met anderen.

  • Doe wat goed voelt voor jou. Op het moment dat het voor jou klopt. Zet een mooi beeldje in je kast. Plant een boom in je tuin. Kies een sieraad als herinnering. Schrijf je ongeboren kind een brief. Brand geregeld een kaarsje. Of doe iets heel anders, maar kies wat bij jou, bij jullie, past.

  • Lees erover. Schrijf erover. Op Facebook zijn besloten groepen waar je over je ervaring kunt schrijven.

  • Vertel je levende kind(eren) erover. Er zijn bijvoorbeeld mooie prentenboeken om met jonge kinderen te lezen.

  • Merk je dat je energie niet terugkomt? Of dat je maar blijft piekeren? Zoek dan hulp om het verlies van je zwangerschap te verwerken. Dit is geen thema om mee aan te rommelen. Zoek begeleiding die bij jou past.

Wanneer bellen?

Je mag altijd bellen. Ongerustheid is een reden om te bellen. We hebben graag dat je in ieder geval belt bij:

  • Hevig vaginaal bloedverlies (meer dan 2 doordrenkte maandverbanden per uur)

  • Hevige buikpijn

  • Bloedverlies en buikpijn die lang blijven aanhouden na de miskraam of curettage

  • Niet lekker worden; duizeligheid, gevoel van flauwvallen, zweten

  • Koorts (temperatuur boven 38 graden Celsius)

Na een miskraam

Na een miskraam kun je, als je wilt, direct weer zwanger worden. Er is geen medische reden waarom je zou moeten wachten. Sommige vrouwen willen eerst lichamelijk en emotioneel herstellen. Sommige vrouwen willen graag eerst een normale menstruatie afwachten voordat ze weer zwanger proberen te worden.

Begeleiding

Zoek je hulp bij het verwerken van je miskraam, dan kun je bijvoorbeeld terecht bij Erlinde Weller, miskraamcoach in Utrecht. Zij biedt begeleiding en ondersteuning voor het verwerken in verschillende vormen en hoopt dat vrouwen met vertrouwen verder kunnen na hun miskraam. Een andere plek is Miskraambegeleiding Nederland, daar kun je o.a. een coach in jouw regio vinden.